Dictionary Labour Terminology
Term | Main definition |
---|---|
Make Whole | การช่วยให้ลูกจ้างได้รับความเป็นธรรมจากนายจ้าง การยับยั้งหรือการให้นายจ้างเลิกกระทำการที่ไม่เป็นธรรมต่อลูกจ้าง เช่น การกลั่นแกล้งด้วยวิธีต่างๆ การเลิกจ้างเนื่องจากลูกจ้างเป็นสมาชิกสหภาพแรงงาน การเลื่อนตำแหน่งหน้าที่การงาน การไม่ให้สิทธิที่ลูกจ้างควรจะได้รับหรือการกระทำอื่นๆ ซึ่งทำให้ลูกจ้างเสียประโยชน์ |
Man-Day | วันทำงานต่อคน เป็นหน่วยที่ใช้วัดการทำงานของคนงานในสถานประกอบการซึ่งคิดเป็นหนึ่งวันต่อหนึ่งคน หรือเท่ากับการทำงานของคนหนึ่งคนต่อหนึ่งวันทำงานปกติ |
Man-Days Lost | วันทำงานที่สูญเสีย จำนวนวันทำงานที่สูญเสียไปเนื่องจากการนัดหยุดงานหรือการปิดงาน คำนวณได้จากจำนวนลูกจ้างที่ร่วมในการนัดหยุดงานหรือไม่ได้ทำงานเนื่องจากการปิดงานคูณด้วยจำนวนวันนัดหยุดงานหรือปิดงาน โดยไม่รวมวันหยุดประจำสัปดาห์และวันหยุดตามประเพณี บางแห่งอาจใช้คำว่า Man-Days Idle หรือ Working Days Lost |
Man-Hour | ชั่วโมงทำงานต่อคน เป็นหน่วยที่ใช้วัดการทำงานของคนงานในสถานประกอบการซึ่งคิดเป็นชั่วโมงต่อคน หรือเท่ากับการทำงานของคนหนึ่งคนต่อหนึ่งชั่วโมง เพื่อใช้ประโยชน์ในด้านการบริหารแรงงาน เช่น การคำนวณเวลาที่ทำงานจริง การคำนวณเวลาทำงานที่สูญเสียไปและการคิดต้นทุนการผลิตต่อหน่วย เป็นต้น |
Manpower | กำลังคน ประชากรที่อยู่ในกำลังแรงงานและนอกกำลังแรงงานที่สามารถทำงานได้ประชากรที่อยู่ในกำลังแรงงานนั้น ได้แก่ ประชากรวัยทำงานทั้งที่มีงานทำและไม่มีงานทำ (ดูคำว่า กำลังแรงงาน หรือ Labour Force) ประชากรที่อยู่นอกกำลังแรงงาน ซึ่งนับรวมอยู่ในกำลังคนนั้น ได้แก่ ผู้ไม่มีงานทำ ซึ่งไม่ประสงค์จะทำงานและผู้ไม่พร้อมที่จะทำงาน เช่น ผู้ทำงานให้แก่กิจการกุศลโดยไม่ได้รับค่าจ้าง แม่บ้าน นักเรียน และนักศึกษาเต็มเวลา คนเจ็บ คนพิการ ที่สามารถทำงานได้ และผู้ไม่พร้อมที่จะทำงานเนื่องจากเหตุผลอื่น มีประชากรที่อยู่นอกกำลังแรงงานและไม่นับรวมอยู่ในกำลังคน คือ ผู้ที่อยู่ในวันเด็กมาก ซึ่งไม่อาจทำงานได้ ผู้ชรามากและผู้ทุพพลภาพ หรือพิการจนทำงานไม่ได้ |
Mass Picketing | การชุมนุมประท้วงของลูกจ้างจำนวนมาก การที่ลูกจ้างหรือสมาชิกสหภาพแรงงานกลุ่มใหญ่ทำการชุมนุมประท้วงนายจ้างระหว่างมีการนัดหยุดงานหรือมีการคว่ำบาตร |
Mass Production | การผลิตสินค้าโดยเทคโนโลยีสมัยใหม่ เป็นวิธีการผลิตสินค้าโดยใช้เครื่องจักรกล เทคโนโลยีและทุนดำเนินการสูงที่ผลิตสินค้าได้รวดเร็วเป็นจำนวนมากอย่างต่อเนื่อง ทำให้ต้นทุนการผลิตต่อหน่วยต่ำ ผลผลิตที่ได้มีมาตรฐานระบบการผลิตดังกล่าวใช้คนทำงานหลายระดับและหลายแผนก มีระบบการจัดการงานบุคคล ระบบการวางแผนและดำเนินการผลิตโดยการประสานงานกันระหว่างแผนกต่างๆ อย่างเป็นระบบ |
Master | ผู้ชำนาญงานช่างฝีมือในระดับครู เป็นผู้มีความรู้ความชำนาญในงานช่างสาขาใดสาขาหนึ่ง เช่น ช่างเครื่องจักรกล ช่างไฟฟ้า ช่างประชา ซึ่งเป็นผู้ที่ได้รับการฝึกอบรมงานช่างฝีมือทั้งทางภาคทฤษฎีและปฏิบัติ จนเกิดความรู้ความชำนาญงานในระดับสูง ประสบความสำเร็จในกิจการงานของตน สามารถเป็นครูผู้ให้บริการฝึกงานช่าง และควบคุมการทำงานได้ |
Master Agreement | แบบอย่างของข้อตกลง ข้อตกลงระหว่างสหภาพแรงงานกับนายจ้าง โดยทั่วไปเป็นข้อตกลงที่ร่างและรับรองโดยกลุ่มนายจ้างหรือกลุ่มบริษัทชั้นนำในวงการอุตสาหกรรมหรือโดยสมาคมนายจ้าง ซึ่งเป็นแบบอย่างหรือแนวทางของข้อตกลงในการกำหนดเงื่อนไขและสภาพการจ้างในการร่วมเจรจาต่อรอง หรือการเจรจาประนีประนอมกันของอุตสาหกรรมอื่นๆ ด้วย |
Masterpiece | งานชิ้นเอก เป็นผลงานชิ้นสำคัญของช่างฝีมือ (Journey man) ที่เสนอต่อสมาคมช่างฝีมือ (ในยุคกลาง) เพื่อให้สมาคมฯ พิจารณารับรองให้เป็นผู้มีคุณสมบัติเป็นช่างฝีมือในระดับครู |
Maternity Leave | การลาคลอด ระยะเวลาที่ลูกจ้างหญิงได้รับอนุญาตให้ลาคลอดบุตรและพักฟื้นหลังคลอด โดยไม่สูญเสียอายุงานและสิทธิในการเป็นลูกจ้าง |
Maximum Wage | ค่าจ้างขั้นสูง ค่าจ้างขั้นสูงมีความหมายตรงกันข้ามกับค่าจ้างขั้นต่ำ แต่ไม่มีกฎหมายกำหนดใช้ในประเทศไทย แม้ในต่างประเทศก็เช่นเดียวกัน มีบางประเทศเคยกำหนดอัตราค่าจ้างขั้นสูงสำหรับคนงานเฉพาะในระหว่างที่มีสงคราม เช่น ในบางรัฐของสหรัฐอเมริกาเคยมีกฎหมายค่าจ้างขั้นสูง ซึ่งเป็นขณะที่ประเทศกำลังขาดแคลนแรงงานจึงกำหนดค่าจ้างขั้นสูงไว้เพื่อป้องกันการแย่งแรงงาน โดยการแข่งขันกันขึ้นค่าจ้างทำให้อัตราค่าจ้างแรงงานสูงจนเกินไป |
Mediation | การประนอมข้อพิพาทแรงงาน วิธียุติข้อพิพาทแรงงานโดยการประนีประนอมของคนกลาง ผู้ประนอมข้อพิพาทฯ จะเข้าไปมีบทบาทหรือมีส่วนร่วมในการเจรจามากกว่าการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทแรงงาน (Conciliation) โดยการเสนอความคิดเห็น ชี้แจงเหตุผลและข้อเท็จจริง แนะแนวทางและข้อตกลงต่างๆ ให้เลือกปฏิบัติโดยให้คู่กรณีเป็นผู้ตัดสินใจร่วมกันอย่างไรก็ตาม การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทแรงงาน (Conciliation) และการประนอมข้อพิพาทแรงงาน (Mediation) ทั้งสองคำนี้ใช้ปะปนกันและแทนกันอยู่เสมอ ข้อสำคัญที่ตรงกัน คือ ผู้ไกล่เกลี่ยหรือผู้ประนอมมีแต่เพียงหน้าที่เท่านั้น ไม่มีอำนาจในการตัดสินใจหรือบังคับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้ (ดูคำว่า conciliation) |
Mediator | ผู้ประนอมข้อพิพาทแรงงาน ผู้ทำหน้าที่ระงับข้อพิพาทแรงงานในฐานะคนกลางโดยวิธีประนีประนอมและพยายามช่วยให้คู่พิพาทสามารถตกลงกันได้ (มีความหมายเช่นเดียวกับคำว่า conciliator)ตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๑๘ เรียกว่า พนักงานประนอมข้อพิพาทแรงงาน |
Merit Increase | การขึ้นค่าจ้างด้วยคุณธรรม การขึ้นค่าจ้างให้ลูกจ้างเป็นกรณีพิเศษโดยความสมัครใจของนายจ้าง เพื่อตอบแทนผลงาน ความสามารถหรือความดีความชอบของลูกจ้าง |
Merit System | ระบบคุณธรรม ระบบการแต่งตั้ง โยกย้าย และการเลื่อนตำแหน่งให้ลูกจ้างหรือพนักงานด้วยความเป็นธรรมโดยพิจารณาจากผลการปฏิบัติงาน ความรู้ความสามารถ และประสิทธิภาพในการทำงานเป็นหลัก |
Military Leave | การลาเพื่อรับราชการทหาร การที่ลูกจ้างลาหยุดงานเพื่อเข้ารับราชการทหารตามที่ถูกเกณฑ์หรือในการเรียกพลเพื่อตรวจสอบและฝึกวิชาชีพทหารโดยมีกำหนดระยะเวลา ลูกจ้างยังคงมีสิทธิและสถานภาพในการเป็นลูกจ้างในระหว่างที่ลาหยุดตามกฎหมาย |
Minimum Wage | ค่าจ้างขั้นต่ำ คืออัตราค่าจ้างที่กฎหมายบัญญัติไว้ให้นายจ้างจ่ายให้แก่ลูกจ้างไม่น้อยกว่าจำนวนที่กำหนดนั้น ภายระยะเวลาทำงานหนึ่งวัน โดยให้ถือเป็นจำนวนที่ต่ำที่สุด จะจ่ายให้น้อยกว่าจำนวนนี้ไม่ได้คำว่า “วัน” หมายถึง เวลาทำงานปกติของลูกจ้างซึ่งไม่เกินเก้าชั่วโมงสำหรับงานพาณิชยกรรม หรือซึ่งไม่เกินแปดชั่วโมง สำหรับงานอุตสาหกรรมและงานอื่นๆ ไม่ว่านายจ้างจะให้ลูกจ้างทำงานน้อยกว่าเวลาทำงานปกตินั้นเพียงใดก็ตาม ตามกฎหมายแรงงานของประเทศไทยในปัจจุบันกำหนดอัตราค่าจ้างขั้นต่ำแตกต่างกันไปตามสภาพค่าครองชีพของแต่ละจังหวัด และให้สามารถเปลี่ยนไปตามสภาพค่าครองชีพด้วย |
Music At Work | ดนตรีในขณะทำงาน การให้ลูกจ้างได้ฟังเพลงหรือฟังดนตรีในขณะทำงานเพื่อให้ลูกจ้างได้ผ่อนคลายความเครียด ลดความเหนื่อยล้าไม่ได้เกิดความเงียบเหงา น่าเบื่อหน่ายในการทำงานซึ่งมักจะเป็นงานช้ำซากจำเจ เช่น การมวนบุหรี่ด้วยมือ การทำความสะอาดภาชนะสิ่งของ เป็นต้น |
Mutual Rating | การประเมินผลงานซึ่งกันและกัน ระบบการประเมินผลงานซึ่งลูกจ้างเป็นผู้ให้คะแนนซึ่งกันและกัน ตามระบบนี้ ลูกจ้างแต่ละคนในหน่วยงานเดียวกัน จะเป็นผู้ประเมินผลโดยการให้คะแนนแก่ลูกจ้างคนอื่นๆ ตามมาตรฐานที่กำหนดไว้ |