ใบแจ้งการปลดออก

แบบฟอร์มซึ่งนายจ้างใช้ในการเขียนข้อความแจ้งการปลดออกให้ลูกจ้างที่จะถูกปลดออกได้ทราบโดยปกติจะต้องแจ้งให้ลูกจ้างทราบล่วงหน้าอย่างน้อย ๒ วันทำงาน

ค่าปลดออก

เงินที่นายจ้างจ่ายให้แก่ลูกจ้างที่ถูกปลดออกโดยไม่มีความผิด นายจ้างอาจจ่ายให้เป็นรายงวดหรือเป็นก้อนครั้งเดียวก็ได้ เงินดังกล่าวไม่ถือว่าเป็นเงินชดเชย (dismissal pay)

งานที่ให้ทำเพียงเพื่อให้มีตำแหน่ง

งานที่มอบหมายให้ลูกจ้างทำเพียงเพื่อให้ลูกจ้างมีตำแหน่งในสถานประกอบการโดยไม่คำนึงถึงผลงาน (ดูคำว่า Boondogling)

การทำข้อตกลงที่เหนือกว่าสหภาพแรงงานอื่น

กรณีที่นายจ้างรายหนึ่งเจรจาต่อรองกับสหภาพแรงงานหลายสหภาพ โดยใช้วิธีเจรจาและทำข้อตกลงกับสหภาพแรงงานทีละสหภาพ หลังจากที่นายจ้างตกลงกับสหภาพแรงงานอื่นๆ ได้แล้ว สหภาพแรงงานที่เจรจากับนายจ้างเป็นรายสุดท้ายกลับยืนยันที่จะทำข้อตกลงที่มีเงื่อนไขดีกว่า ข้อตกลงที่ทำกับสหภาพแรงงานอื่นๆ และอาจนัดหยุดงานเพื่อให้ได้ผลประโยชน์ที่ดีกว่า เมื่อนายจ้างยินยอมทำข้อตกลงที่มีเงื่อนไขดีกว่า ดังกล่าว สหภาพแรงงานอื่นๆ ที่ทำข้อตกลงกับนายจ้างไปแล้ว อาจเรียกร้องให้แก้ไขข้อตกลงให้มีลักษณะเดียวกัน การกระทำของสหภาพแรงงานสุดท้ายที่เรียกร้องให้ทำข้อตกลงที่มีเงื่อนไขดีกว่า ข้อตกลงที่สหภาพแรงงานอื่นๆ ทำกับนายจ้าง และกับที่สหภาพแรงงานอื่นๆ เรียกร้องให้แก้ไขข้อตกลงที่ทำไว้กับนายจ้างแล้วมีเงื่อนไขเช่นเดียวกับข้อตกลงที่นายจ้างทำกับสหภาพแรงงานสุดท้าย เรียกว่า Leap-frogging

กะดึก

เวลาทำงานกะสุดท้าย โดยทั่วไปมักจะเริ่มต้นในราวเที่ยงคืน เช่น เริ่มจากเวลา ๒๔.๐๐-๐๘.๐๐ น. หรือ ๒๓.๐๐-๐๗.๐๐ น. และ ๒๒.๐๐-๐๖.๐๐ น. ดังนี้ เป็นต้น
ผู้ทำงานในกะนี้ส่วนมากมักได้รับบริการจากนายจ้างเป็นพิเศษ เช่น บริการอาหารและรถรับส่ง ทั้งนี้ เนื่องจากเป็นการทำงานในเวลาวิกาล

การปิดงาน

การที่นายจ้างปฏิเสธไม่ยอมให้ลูกจ้างเข้าทำงานชั่วคราว เนื่องจากข้อพิพาทแรงงาน เพื่อตอบโต้ข้อเรียกร้องหรือบีบบังคับฝ่ายลูกจ้างให้ยอมรับข้อเสนอของฝ่ายนายจ้าง

การช่วยให้ลูกจ้างได้รับความเป็นธรรมจากนายจ้าง

การยับยั้งหรือการให้นายจ้างเลิกกระทำการที่ไม่เป็นธรรมต่อลูกจ้าง เช่น การกลั่นแกล้งด้วยวิธีต่างๆ การเลิกจ้างเนื่องจากลูกจ้างเป็นสมาชิกสหภาพแรงงาน การเลื่อนตำแหน่งหน้าที่การงาน การไม่ให้สิทธิที่ลูกจ้างควรจะได้รับหรือการกระทำอื่นๆ ซึ่งทำให้ลูกจ้างเสียประโยชน์

วันทำงานต่อคน

เป็นหน่วยที่ใช้วัดการทำงานของคนงานในสถานประกอบการซึ่งคิดเป็นหนึ่งวันต่อหนึ่งคน หรือเท่ากับการทำงานของคนหนึ่งคนต่อหนึ่งวันทำงานปกติ

วันทำงานที่สูญเสีย

จำนวนวันทำงานที่สูญเสียไปเนื่องจากการนัดหยุดงานหรือการปิดงาน คำนวณได้จากจำนวนลูกจ้างที่ร่วมในการนัดหยุดงานหรือไม่ได้ทำงานเนื่องจากการปิดงานคูณด้วยจำนวนวันนัดหยุดงานหรือปิดงาน โดยไม่รวมวันหยุดประจำสัปดาห์และวันหยุดตามประเพณี บางแห่งอาจใช้คำว่า Man-Days Idle หรือ Working Days Lost

ชั่วโมงทำงานต่อคน

เป็นหน่วยที่ใช้วัดการทำงานของคนงานในสถานประกอบการซึ่งคิดเป็นชั่วโมงต่อคน หรือเท่ากับการทำงานของคนหนึ่งคนต่อหนึ่งชั่วโมง เพื่อใช้ประโยชน์ในด้านการบริหารแรงงาน เช่น การคำนวณเวลาที่ทำงานจริง การคำนวณเวลาทำงานที่สูญเสียไปและการคิดต้นทุนการผลิตต่อหน่วย เป็นต้น

กำลังคน

ประชากรที่อยู่ในกำลังแรงงานและนอกกำลังแรงงานที่สามารถทำงานได้
ประชากรที่อยู่ในกำลังแรงงานนั้น ได้แก่ ประชากรวัยทำงานทั้งที่มีงานทำและไม่มีงานทำ (ดูคำว่า กำลังแรงงาน หรือ Labour Force)
ประชากรที่อยู่นอกกำลังแรงงาน ซึ่งนับรวมอยู่ในกำลังคนนั้น ได้แก่ ผู้ไม่มีงานทำ ซึ่งไม่ประสงค์จะทำงานและผู้ไม่พร้อมที่จะทำงาน เช่น ผู้ทำงานให้แก่กิจการกุศลโดยไม่ได้รับค่าจ้าง แม่บ้าน นักเรียน และนักศึกษาเต็มเวลา คนเจ็บ คนพิการ ที่สามารถทำงานได้ และผู้ไม่พร้อมที่จะทำงานเนื่องจากเหตุผลอื่น
มีประชากรที่อยู่นอกกำลังแรงงานและไม่นับรวมอยู่ในกำลังคน คือ ผู้ที่อยู่ในวันเด็กมาก ซึ่งไม่อาจทำงานได้ ผู้ชรามากและผู้ทุพพลภาพ หรือพิการจนทำงานไม่ได้

การชุมนุมประท้วงของลูกจ้างจำนวนมาก

การที่ลูกจ้างหรือสมาชิกสหภาพแรงงานกลุ่มใหญ่ทำการชุมนุมประท้วงนายจ้างระหว่างมีการนัดหยุดงานหรือมีการคว่ำบาตร

การผลิตสินค้าโดยเทคโนโลยีสมัยใหม่

เป็นวิธีการผลิตสินค้าโดยใช้เครื่องจักรกล เทคโนโลยีและทุนดำเนินการสูงที่ผลิตสินค้าได้รวดเร็วเป็นจำนวนมากอย่างต่อเนื่อง ทำให้ต้นทุนการผลิตต่อหน่วยต่ำ ผลผลิตที่ได้มีมาตรฐาน
ระบบการผลิตดังกล่าวใช้คนทำงานหลายระดับและหลายแผนก มีระบบการจัดการงานบุคคล ระบบการวางแผนและดำเนินการผลิตโดยการประสานงานกันระหว่างแผนกต่างๆ อย่างเป็นระบบ

ผู้ชำนาญงานช่างฝีมือในระดับครู

เป็นผู้มีความรู้ความชำนาญในงานช่างสาขาใดสาขาหนึ่ง เช่น ช่างเครื่องจักรกล ช่างไฟฟ้า ช่างประชา ซึ่งเป็นผู้ที่ได้รับการฝึกอบรมงานช่างฝีมือทั้งทางภาคทฤษฎีและปฏิบัติ จนเกิดความรู้ความชำนาญงานในระดับสูง ประสบความสำเร็จในกิจการงานของตน สามารถเป็นครูผู้ให้บริการฝึกงานช่าง และควบคุมการทำงานได้

แบบอย่างของข้อตกลง

ข้อตกลงระหว่างสหภาพแรงงานกับนายจ้าง โดยทั่วไปเป็นข้อตกลงที่ร่างและรับรองโดยกลุ่มนายจ้างหรือกลุ่มบริษัทชั้นนำในวงการอุตสาหกรรมหรือโดยสมาคมนายจ้าง ซึ่งเป็นแบบอย่างหรือแนวทางของข้อตกลงในการกำหนดเงื่อนไขและสภาพการจ้างในการร่วมเจรจาต่อรอง หรือการเจรจาประนีประนอมกันของอุตสาหกรรมอื่นๆ ด้วย

งานชิ้นเอก

เป็นผลงานชิ้นสำคัญของช่างฝีมือ (Journey man) ที่เสนอต่อสมาคมช่างฝีมือ (ในยุคกลาง) เพื่อให้สมาคมฯ พิจารณารับรองให้เป็นผู้มีคุณสมบัติเป็นช่างฝีมือในระดับครู

การลาคลอด

ระยะเวลาที่ลูกจ้างหญิงได้รับอนุญาตให้ลาคลอดบุตรและพักฟื้นหลังคลอด โดยไม่สูญเสียอายุงานและสิทธิในการเป็นลูกจ้าง

ค่าจ้างขั้นสูง

ค่าจ้างขั้นสูงมีความหมายตรงกันข้ามกับค่าจ้างขั้นต่ำ แต่ไม่มีกฎหมายกำหนดใช้ในประเทศไทย แม้ในต่างประเทศก็เช่นเดียวกัน มีบางประเทศเคยกำหนดอัตราค่าจ้างขั้นสูงสำหรับคนงานเฉพาะในระหว่างที่มีสงคราม เช่น ในบางรัฐของสหรัฐอเมริกาเคยมีกฎหมายค่าจ้างขั้นสูง ซึ่งเป็นขณะที่ประเทศกำลังขาดแคลนแรงงานจึงกำหนดค่าจ้างขั้นสูงไว้เพื่อป้องกันการแย่งแรงงาน โดยการแข่งขันกันขึ้นค่าจ้างทำให้อัตราค่าจ้างแรงงานสูงจนเกินไป

การประนอมข้อพิพาทแรงงาน

วิธียุติข้อพิพาทแรงงานโดยการประนีประนอมของคนกลาง ผู้ประนอมข้อพิพาทฯ จะเข้าไปมีบทบาทหรือมีส่วนร่วมในการเจรจามากกว่าการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทแรงงาน (Conciliation) โดยการเสนอความคิดเห็น ชี้แจงเหตุผลและข้อเท็จจริง แนะแนวทางและข้อตกลงต่างๆ ให้เลือกปฏิบัติโดยให้คู่กรณีเป็นผู้ตัดสินใจร่วมกัน
อย่างไรก็ตาม การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทแรงงาน (Conciliation) และการประนอมข้อพิพาทแรงงาน (Mediation) ทั้งสองคำนี้ใช้ปะปนกันและแทนกันอยู่เสมอ ข้อสำคัญที่ตรงกัน คือ ผู้ไกล่เกลี่ยหรือผู้ประนอมมีแต่เพียงหน้าที่เท่านั้น ไม่มีอำนาจในการตัดสินใจหรือบังคับฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งได้ (ดูคำว่า conciliation)

ผู้ประนอมข้อพิพาทแรงงาน

ผู้ทำหน้าที่ระงับข้อพิพาทแรงงานในฐานะคนกลางโดยวิธีประนีประนอมและพยายามช่วยให้คู่พิพาทสามารถตกลงกันได้ (มีความหมายเช่นเดียวกับคำว่า conciliator)
ตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ์ พ.ศ. ๒๕๑๘ เรียกว่า พนักงานประนอมข้อพิพาทแรงงาน